۱۴۰۳ و تداوم سیاست پدیدارسازی تاثیر انرژی هسته‌ای بر زندگی ‌مردم

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، پودر تلوریم دی‌ اکسید (Dioxide Tellurium) غنی شده از ایزوتوپ پایدار تلوریم۱۳۰ (۱۳۰ TE) به عنوان ماده اولیه رادیوداروی درمان سرطان تیروئید، آخرین دستاوردی بود که در ۸ اسفندماه ۱۴۰۳ توسط رئیس سازمان انرژی اتمی رونمایی شد. این پودر، ماده اولیه مورد نیاز برای تولید رادیو داروی ید ۱۳۱ است که اغلب در تصویربرداری، درمان پرکاری تیروئید و سرطان تیروئید مورد استفاده قرار می‌گیرد. آخرین حلقه از فرایند تولید ایزوتوپ پایدار تلوریم- ۱۳۰ است؛ این محصول تولیدی به‌طور مستقیم در راکتور تهران تحت تابش قرار گرفته و رادیو داروی ید – ۱۳۱ تولید شده است.

اسلامی در مراسم رونمایی از این رادیودارو گفت: « بسیار مهم است که انسان هم فلسفه وجودی خود و هم فلسفه وجودی نهاد و ارگانی را که در آن فعالیت می‌کند را به صورت شفاف بداند و برای حرکت در راستای تحقق اهداف خود، پیشرفت سازمان و کشور با اهتمام ویژه آن‌ها را پیگیری کند».

وی افزود: «در بخش ایزوتوپ‌های پایدار در دو سال گذشته حرکت‌ها و برنامه‌های تعریف شده، نتیجه بخش بوده است. اول سال ۱۴۰۲ شاهد راه‌اندازی زنجیره ۲۰ ماشین برای تریلیوم بودیم و امروز دی اکسید آن رونمایی می‌شود تا گام نهایی برای خودکفایی در تولید رادیو داروی مبارزه با سرطان تیروئید برداشته شود، بیماری که در کشور فراوانی بسیار دارد».

محمد اسلامی از زمان آغاز به کار به عنوان رئیس سازمان انرژی اتمی، موضوع از بین بردن هیاهو پیرامون صنعت هسته‌ای و تمرکز بر تولیدات و دستاوردهای این صنعت را در دستور کار سازمان قرار داده است. رئیس سازمان انرژی اتمی در سال ۱۴۰۱ در سخنانی گفت: «باید پیشرفت هسته‌ای در همه حوزه‌ها در سطح و عمق داشته باشیم و تاثیر این انرژی را در زندگی ‌مردم و اقتصاد و اقتدار ملی پدیدار کنیم. باور مردم باید این باشد که صنعت هسته‌ای در خدمت پیشرفت و توسعه کشور است». در همین راستا نیز، سازمان انرژی اتمی در آبانماه ۱۴۰۳ میزبان یک تور رسانه‌ای برای افتتاح نخستین کارخانه آلودگی‌زدایی و فرآوری خشکبار بر مبنای فناوری پلاسما کشور بود. غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی در آیین بهره‌برداری از این کارخانه گفت: «نخستین کارخانه آلودگی‌زدایی و فرآوری خشکبار بر مبنای استفاده از فناوری پلاسما موجب ماندگاری و افزایش انبارمانی محصولات خواهد شد و خوشحالیم آثار آن یعنی استفاده صلح‌آمیز که توصیه رهبرانقلاب نیز هست، نمود عینی پیدا کرده است».

افتتاح طرح پایلوت استحصال و خالص‌سازی هلیوم از گاز طبیعی دیگر دستاورد ماه‌های گذشته سازمان انرژی اتمی بود که جمهوری اسلامی ایران را به جرگه تولیدکنندگان خالص‌سازی هلیوم از گاز طبیعی ملحق ساخت. اسلامی در افتتاح این پایلوت، گام‌های تکمیلی را صادرات این محصول و سرمایه گذاری در این حوزه عنوان کرد تا کشور بتواند در راستای اقتصاد دانش‌بنیان از سهم درآمدی و بازار مصرف داخلی و صادراتی برخوردار شود.

آغاز عملیات استخراج و بهره‌برداری مواد پرتوزا و عناصر همراه در محدوده آنومالی ۱۰ مجتمع معدنی و صنعتی ساغند در بهمن‌ماه، دیگر دستاورد سازمان انرژی اتمی در سال ۱۴۰۳ بود که عملیات اکتشافی آن از شهریور سال ۱۴۰۲ در دستور کار قرار گرفته بود. براساس اعلام سازمان انرژی اتمی، ورود این پروژه به فاز عملیاتی، نقش مهمی در تأمین مواد اولیه صنایع فولادی کشور، اشتغال‌زایی و توسعه اقتصادی منطقه ایفا خواهد کرد. اسلامی در جریان سفر به اصفهان نیز خط تولید «هگزافلوراید ایریدیوم»(IrF۶) را افتتاح کرد و دستیابی به این محصول را گامی بزرگ در راه ارتقای تراز کشور در فناوری‌های نوظهور دانست.

هگزافلوراید ایریدیوم(IrF۶) در «براکی تراپی» (پرتودرمانی داخلی)، رادیوگرافی پزشکی با دز پایین، تولید Ir۱۹۲ بعنوان جایگزین ۶۰ CO در پرتودرمانی، تولید Ir۱۹۲ بعنوان چشمه رادیوگرافی بویژه در صنایع نفت و گاز، تست مخرب(NDT) و تحقیقات رادیوبیولوژی (چگونگی واکنش بافت‌های زنده معرض تابش) کاربرد دارد. در جریان این سفر سه دستاورد دیگر تاسیسات جامع تست ایمنی فنی، کوره سینترینگ قرص سوخت(نیمه پیوسته در مقیاس نیمه صنعتی) و دستگاه جوش مقاومتی(RW)،نیز به بهره‌برداری رسید.

اسلامی دیماه و در جریان بازدید از روند ساخت واحدهای دوم و سوم نیروگاه اتمی بوشهر، ساخت این واحدهای جدید نیروگاهی با مشارکت نیروهای ایرانی و ۲۲ هزار مترمکعب بتن‌ریزی در یک شبانه روز را رکورد بزرگی در صنعت نیروگاه‌سازی دانست و گفت: «با توجه به حجم فعالیت‌ها که در پیش‌روی ما است در سال آینده باید میزان بتن‌ریزی در یک شبانه‌روز به ۶۵ هزار مترمکعب افزایش یابد که روند اجرایی این مهم هم پیشرفت پروژه در پی دارد و هم اینکه قدرت اجرایی و مهارت مدیریت شرکت‌های ایرانی را برای به دست آوردن و ثبت رکوردهای بین‌المللی ایجاد می‌کند».

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه سایت نیروگاه شماره یک بوشهر با ظرفیت هزار مگاوات ساعت سال دهم تولید برق خود را پشت سر گذاشته و وارد فاز سال یازدهم شده است؛ گفت: «این نیروگاه براساس راندمان و حداکثری و بر اساس استانداردها و الزامات ایمنی توسط همکاران اداره و مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. و طی این ۱۰ سال حدود ۷۰ میلیارد کیلووات ساعت برق به شبکه برق کشور تحویل داده است». اسلامی افزود: «سازمان انرژی اتمی طرح ۲۰ هزار مگاوات را برای افق ۱۴۲۰ در سند راهبردی خود و در قانون برنامه توسعه پیش‌بینی کرده است و با جانمایی صورت گرفته و آغاز فعالیت‌های شرکت‌های احداث و بهره‌برداری، اجرای طرح شروع شده و هر کدام در مراحل مختلف پیشرفت قرار دارد و سازمان مکلف است که توسعه برق اتمی را با شتاب بیشتری دنبال کرده و بتواند برای تولید انرژی پاک اهداف کمی برنامه را در زمان بندی مقرر که برای برنامه هفتم به سقف ۳۰۰۰ مگاوات است ، تحقق ببخشد».

بر همین اساس، از سال ۱۳۹۲ تاکنون، نیروگاه اتمی بوشهر بیش از ۶۸ میلیارد کیلووات‌ساعت برق تولید کرده است، که نشان‌دهنده نقش مهم انرژی هسته‌ای در تأمین نیازهای انرژی کشور است. ایران با هدف دستیابی به تولید ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای تا افق ۱۴۲۰، اقدامات گسترده‌ای را در دست اجرا دارد. از جمله این اقدامات می‌توان به ادامه احداث دو واحد جدید ۱۰۰۰ مگاواتی نیروگاه بوشهر، پیشرفت در ساخت نیروگاه ۳۰۰ مگاواتی کارون (دارخوین)، و برنامه‌ریزی برای احداث نیروگاه‌های جدید در سایت‌های ایران هرمز (کوهستک)، ایران مکران و ایران شمال (گلستان) اشاره کرد.

این پروژه‌ها شامل مراحل مختلفی از جمله مطالعات انتخاب ساختگاه، بررسی‌های زمین‌شناسی، تملک اراضی و آماده‌سازی سایت‌ها می‌شود. تلاش‌های ایران در این حوزه، علاوه بر افزایش ظرفیت تولید برق، نشان‌دهنده تعهد کشور به توسعه فناوری هسته‌ای صلح‌آمیز و پایبندی به استانداردهای ایمنی بین‌المللی است. با ادامه روند اجرای این پروژه‌ها، ایران گام‌های بلندی در جهت کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و دستیابی به اهداف بلندمدت انرژی هسته‌ای برداشته است.

در همین راستا نیز احداث دو واحد جدید نیروگاه هسته‌ای ۱۰۰۰ مگاواتی بوشهر، احداث نیروگاه‌های اتمی در هرمز (کوهستک)، احداث نیروگاه‏‌های اتمی در مکران، احداث نیروگاه‌های اتمی ایران شمال در استان گلستان، احداث نیروگاه ۳۰۰ مگاواتی کارون در دارخوین و طراحی و احداث راکتور تحقیقاتی استخری ۱۰ مگاوات در دستور کار سازمان انرژی اتمی قرار دارد.

رئیس سازمان انرژی اتمی ۱۴ بهمن ماه با حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری، در تشریح آخرین دستاوردها و پیشرفت‌ها در صنعت هسته‌ای کشور در پاسخ به این سوال که یکی از چالش‌های فعلی ناترازی‌ها، به‌ویژه در حوزه برق، است و یکی از کاربردهای هسته‌ای ما تولید برق بوده، چرا تا کنون نتوانسته‌ایم شبکه برق را به حدی گسترش دهیم که ناترازی را حل کند، گفت: «پاسخ کاملی باید به این سوال داده شود. در سازمان اتمی شرایط و ملاحظاتی وجود داشته که باعث تاخیر شده است. وقتی در سال ۱۴۰۰ وارد شدیم، اراده بر این گذاشتیم که این امر قانونی، که تأکید مقام معظم رهبری از حدود ۱۷ یا ۱۸ سال پیش بر ۲۰ هزار مگاوات بوده، را پیگیری کنیم. این برنامه‌ریزی شروع شد و اکنون در مسیر خود قرار گرفته است. احداث هر نیروگاه اتمی ۷ تا ۹ سال زمان می‌برد و امیدواریم تا سال‌های آینده پیشرفت‌های قابل توجهی در این زمینه داشته باشیم».

اسلامی افزود: «ما متعهدیم که تا پایان برنامه هفتم توسعه، ظرفیت نیروگاه‌های اتمی را به ۳ هزار مگاوات برسانیم، در حالی که در حال حاضر هزار مگاوات از این ظرفیت در حال تولید است.»

رئیس سازمان انرژی اتمی محمد اسلامی، در بخشی از پیام نوروزی ۱۴۰۴ بیان کرد: «سال ۱۴۰۴ را در حالی شروع می‌کنیم که پنجاهمین سالگرد تاسیس سازمان انرژی اتمی را پشت سر گذاشتیم. ۵۰ سال افتخار و اعتبار ایجاب می‌کند که از شهدای هسته‌ای، پیشکسوتان و روسای سابق و اشخاصی که طی همه این سال‌ها تلاش کردند، زحمت کشیدند تا چنین ظرفیت پراعتباری ایجاد شود، قدردانی کنیم». وی افزود: « ۲۰ فروردین امسال همانند سال‌های گذشته، تعدادی از دستاوردهای برجسته صنعت هسته‌ای با حضور ریاست محترم جمهوری رونمایی خواهد شد. همان‌گونه که مردم مستحضر بودند در سالی که گذشت به بیش از ۱۰۰ دستاورد علمی، فناورانه و صنعتی دست یافتیم که نشان‌دهنده اهتمام سازمان انرژی اتمی ایران به اجرای سند جامع راهبردی صنعت هسته‌ای در افق ۱۴۲۰ است تا کارآمدسازی سازمان هرچه بیشتر حفظ شود».

هرچند سال جدید، سال پرچالشی در مسیر صنعت هسته‌ای و تداوم تعامل با آژانس بین المللی انژی اتمی است اما سازمان انرژی اتمی مصصم است تا سیاست پدیدارسازی تاثیر انرژی هسته‌ای در زندگی ‌مردم و اقتصاد و اقتدار ملی را تداوم ببخشد و رئیس سازمان انرژی اتمی نیز اعلام کرده است که بر اساس برنامه‌ریزی، بیش از ۶۰ دستاورد علمی و فناوری صنعت هسته‌ای نیز فروردین سال ۱۴۰۴ با حضور رییس جمهور به بهره‌برداری می‌رسد که بخش قابل توجهی از آن را حوزه رادیوداروها به خود اختصاص داده است.